Het Project
Vanuit de maatschappij is er grote vraag naar verduurzaming van de gebouwde omgeving en bestaande woningen, zodat iedereen in een schone, flexibele en gezonde omgeving leeft. Hierbij zijn ambitieuze nationale en regionale doelstellingen leidend, zoals 1,5 miljoen bestaande woningen verduurzamen in 2030 en een compleet circulaire bouw in 2030. Dit vormde de kern van de GOW! Proeftuin, een samenwerkingsinitiatief tussen Van Wijnen, het MKB van Noord-Nederland en diverse partners.
Aanleiding
Vanuit de voorlopende positie van Van Wijnen op het gebied van integrale wijkaanpak en circulaire bouw, nam het bedrijf het initiatief om een open innovatie-omgeving te creëren: de GOW! Proeftuin. GOW staat voor Gebouwde Omgeving op Wijkniveau en had als doel om noordelijke mkb-bedrijven te ondersteunen en te inspireren bij het ontwikkelen van milieuvriendelijke innovaties voor de bouw van woningen en wijken. Voor dit project heeft Van Wijnen WDW Ontwikkelend Beheer als coördinator aangesteld. Door het beschikbaar stellen van subsidie door het Samenwerkingsverband Noord Nederland (SNN) en de provincie Fryslân is de samenwerking tussen overheden, kennisinstellingen en het bedrijfsleven mogelijk gemaakt.
Doelen
De doelstelling was het creëren van een operationele omgeving waarin innovaties konden worden ontwikkeld en opgeschaald, met klantbeleving en interactie tussen MKB en stakeholders als kern. Dit sloot aan bij de EFRO-doelstellingen om MKB-innovatie te stimuleren en het regionale succes te vergroten.
Proces
De duurzame innovaties die gaan plaatsvinden, verschillen per wijk. Elke proeftuin heeft dus een ander doel, maar heeft een soortgelijk proces. Dat proces wordt uitgevoerd aan de hand van de volgende stappen:
- Inventariseren en Analyseren
In deze stap wordt er gekeken naar de verschillende wijken die mogelijk geschikt zijn om een integraal wijkplan voor op te stellen. Voor het GOW! Proeftuin project zijn dat Ten Post, het Eiland, de Greiden en de Bargeres (lees meer over de wijken op de pagina de proeftuinen). In deze wijken wordt dan gekeken naar problemen en mogelijke duurzame innovaties.
- Ontwerpen
Na het vaststellen van de problemen en de mogelijkheden voor innovatie, kan er een concreet plan ontworpen worden. Naar aanleiding van specifieke problemen in ieder van de woonwijken worden deze plannen opgesteld. In de Bargeres ligt de focus bijvoorbeeld op het herinrichten van de infrastructuur terwijl er in de Greiden wordt gefocust op de overstap naar gasvrij wonen.
- Communicatie en Participatie
Nadat er een plan is vastgesteld voor ieder van de wijken, moet dit plan op de juiste manier gecommuniceerd worden naar alle betrokken partijen zoals het MKB en de stakeholders uit de wijk bestaande uit particuliere wooneigenaren, sociaal vastgoed, maatschappelijk vastgoed en commercieel vastgoed. Door op de juiste manier te communiceren met deze partijen kunnen deze enthousiast gemaakt worden en worden geworven om te participeren in het project
- Uitvoering
Wanneer alle partijen die willen participeren in het project zijn vastgesteld en het ontwerp door iedereen is geaccepteerd, kan de uitvoering van start gaan. Aan de hand van het eerder bedachte ontwerp worden er een of meerdere innovaties gerealiseerd in de woonwijken die bijdragen aan de duurzaamheid en circulariteit van de wijk.
- Monitoring
Eenmaal afgerond moeten de ontwikkelingen in de wijken gemonitord worden om de resultaten van het project te kunnen waarnemen en meten. Waar nodig kan er feedback worden ontwikkeld gebaseerd op de geslaagdheid van het project.Om op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen in de verschillende wijken, worden er op de Updates pagina rapportages, verslagen en nieuwsbrieven geplaatst met de nieuwste ontwikkelingen in de proeftuinen.
Realisatie
Tijdens het project zijn drie wijken geselecteerd voor verduurzamingsinitiatieven:
- Het Eiland in Sneek (Friesland)
- De Greiden in Heerenveen (Friesland)
- Bargeres in Emmen (Drenthe)
Voor alle wijken zijn wijkplannen opgesteld hoe de wijken verduurzaamd kunnen worden. Daarnaast zijn er metabolische onderzoeken uitgevoerd, fysieke en online bezoekerscentra opgestart, is er een wijkviewer ontwikkeld en een Verduurzamingskompas gemaakt. Tijdens de ontwikkeling van deze initiatieven zijn belangrijke partners betrokken geweest, waaronder: Vereniging Circulair Friesland, de betreffende gemeente, woningcorporaties en het MKB. Deze partners vormden een community om belangen te waarborgen en kennis te delen.
De GOW! Proeftuin heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de versnelling van duurzame en circulaire bouwinnovaties in Noord-Nederland. Met de betrokkenheid van diverse stakeholders en partners heeft het project de weg vrijgemaakt voor een schonere, flexibelere en gezondere gebouwde omgeving, waarin duurzaamheid centraal staat.